De Nederlandse woningbouw is in kritieke staat. We hebben huizen te kort om in te wonen, maar ook mensen te kort om de huizen te bouwen. De bouw vacatures blijven maar toenemen. Dat terwijl nog geen tien jaar geleden het ene na het andere bouwbedrijf instortte en vele bouwlui op straat stonden.
De bouw – te traag?
De bouw is een weerbarstige wereld. Maar vaak is er ook kritiek op de bouw. De bouw gaat te traag, wordt wel eens gesteld. En de bouw zou te weinig mee ontwikkelen met moderne technieken, waar andere sectoren veel harder mee bewegen met de bouw.
Maar vanuit historisch perspectief is er enorm veel verandert in de bouw, juist de afgelopen honderd jaar. In deze blog wil ik in notendop vertellen over de ontwikkelingen in het bouwen. En tenslotte, welke ontwikkelingen de bouw nog te wachten staat.
Nederlandse bouwmaterialen
Van oorsprong worden huizen opgebouwd met lokale producten. Nederland als rivierenland heeft daarom geprofiteerd van de aanwezigheid van klei. Dat verklaart waarom onze oude steden vol staan met baksteen. Echter had Nederland geen goede bossen. Onze loofbomen waren niet heel sterk en de overspanning was ook niet heel groot. Maar het hout was nodig om vloeren en dakconstructies te maken. De breedte van de oudste huisjes in Nederland is daarom slechts zo’n vier meter: sterk afhankelijk van de lengte van de bomen. Toen we sterker hout gingen importeren vanuit Scandinavië, groeide ook de grootte van de huizen in Nederland.
Herontdekking beton
Pas eind negentiende eeuw is beton herontdekt. Dat terwijl de oude Romeinen vroeger ook al met beton bouwden. Maar deze techniek is in de Middeleeuwen vergeten. Met name de ontwikkeling van gewapend beton zorgde voor een enorme populariteit van betonbouw. Met name na de Tweede Wereldoorlog kwam seriematige productie van betonnen elementen goed te pas: er moesten toen in een razendsnel tempo nieuwe woningen gebouwd worden. Beton was hier hét middel voor.
Betontwijfel
Hoewel de beton dus razend populair was, zijn we tegenwoordig meer bewust van de ecologische voetafdruk van beton. Beton heeft door de toepassing van cement een hoge CO2 afdruk. Ook komt er veel water bij de productie te pas, en is het eenmaal gegoten lastig te recyclen.
Robotisering
Tegenwoordig zijn er 3D print machines gebouwd die beton kunnen printen. De droogtijd van het beton moet daarvoor heel kort zijn. Grote robotarmen op de bouw worden aangestuurd vanaf de computer en kunnen de wildste vormen printen. Dit levert een nieuwe ontwerpvrijheid op voor de architect. Het gebouw kan ontzettend efficiënt worden opgetrokken: de printer print alleen het materiaal dat nodig is!
