Vertalen lijkt op het eerste gezicht misschien een simpele taak: woorden van de ene taal naar de andere omzetten. Maar wie dat denkt, zit er flink naast. Het gaat om veel meer dan alleen een woordenboek erbij pakken en de vertaling opschrijven. Nee, echt, er komt zoveel meer bij kijken! Denk maar eens aan uitdrukkingen die je in je eigen taal gebruikt. Hoe vertaal je die op een manier die dezelfde betekenis en gevoel overbrengt in een andere taal? Het is soms echt een kunst.
Daarnaast moet je ook rekening houden met de context waarin iets wordt gezegd. Een woord kan in verschillende situaties compleet verschillende betekenissen hebben. Neem bijvoorbeeld het woord “bank”. In het Nederlands kan dat zowel een meubelstuk als een financiële instelling betekenen. Zonder de juiste context kan de vertaling totaal verkeerd uitpakken.
Een goede vertaler moet dus niet alleen de talen goed beheersen, maar ook begrijpen wat er tussen de regels door wordt gezegd. En dat maakt vertalen tot een vak apart.
De culturele verschillen zijn belangrijk
Cultuur speelt een enorme rol bij vertalingen. Wat in de ene cultuur volkomen normaal is, kan in een andere cultuur volkomen ongepast zijn. Stel je voor dat je een grap probeert te vertalen die in Nederland heel normaal is, maar die in een ander land helemaal niet begrepen wordt of zelfs beledigend is. Dat kan natuurlijk voor ongemakkelijke situaties zorgen!
Elke cultuur heeft zo zijn eigen gebruiken, normen en waarden. Dit betekent dat een goede vertaling ook culturele nuances moet meenemen. Een simpel voorbeeld is het verschil tussen formeel en informeel taalgebruik. In sommige landen is het heel gebruikelijk om mensen met hun voornaam aan te spreken, terwijl dit in andere landen als onbeleefd wordt gezien.
Daarom is het belangrijk om als vertaler niet alleen taalkundige kennis te hebben, maar ook culturele sensitiviteit. Het is essentieel om te weten hoe bepaalde uitdrukkingen en woorden in verschillende culturen worden opgevat, zodat de boodschap niet verloren gaat of verkeerd begrepen wordt.
Foute vertalingen kunnen grappig of gênant zijn
Het gebeurt nogal eens dat vertalingen niet helemaal goed uitpakken. Soms leidt dit tot hilarische situaties, terwijl het op andere momenten behoorlijk gênant kan zijn. Denk maar eens aan die bordjes met Engelse vertalingen die je weleens in vakantielanden ziet. Ze proberen het goed te doen, maar vaak komt het nét niet helemaal lekker uit de verf.
Een klassiek voorbeeld is het Chinese restaurant dat “Translate Server Error” op hun menu had staan. Waarschijnlijk hadden ze gewoon een foutje gemaakt met Google Translate, maar het resultaat was natuurlijk behoorlijk lachwekkend voor iedereen die Engels sprak.
Enkele hilarische voorbeelden
Er zijn talloze voorbeelden van grappige vertaalfouten te vinden. Zo was er bijvoorbeeld een hotel in Japan dat gasten verzocht “Please take advantage of the chambermaids” (maak gebruik van de kamermeisjes). Wat ze eigenlijk bedoelden was dat gasten gebruik mochten maken van de diensten van het hotelpersoneel, maar ja, dat kwam er toch heel anders uit!
Of wat dacht je van de instructies op een productverpakking die vroegen om “To break wind and remove lid” (een scheet laten en het deksel verwijderen) wanneer ze duidelijk bedoelden om gewoon het deksel eraf te halen na het openen van de verpakking.
Tips voor het verbeteren van je vertaalvaardigheden
Als je zelf beter wilt worden in vertalen, zijn er een paar dingen die je kunt doen. Allereerst: oefening baart kunst. Hoe meer je vertaalt, hoe beter je erin wordt. Probeer teksten te vertalen uit verschillende genres en stijlen om zo breed mogelijk ervaring op te doen.
Daarnaast is het handig om veel te lezen in beide talen waarmee je werkt. Zo krijg je een beter gevoel voor hoe dingen in verschillende contexten worden gezegd en kun je die kennis toepassen bij het vertalen.
Tot slot: wees niet bang om fouten te maken. Iedereen maakt fouten, en daar leer je alleen maar van. Als iets niet helemaal goed klinkt, probeer dan te achterhalen waarom dat zo is en hoe je het beter kunt doen. En vergeet vooral niet om plezier te hebben tijdens het vertalen!
